Kostik Soda Nedir?
kostik soda nedir ?
Kostik Soda veya diğer adıyla sodyum hidroksit olup kimyasal olarak formülü NaOH’dır. İngilizce de Caustic Soda olara bilinir. Caustic kelime anlamı yakıcı ve aşındırıcı anlamındandır. Direk cilt ile temasında cilt ile tepkimeye girmektedir. Beyaz renkte nem çekici bir maddedir. Kimya ve birçok endüstride kullanılan temel bir bileşiktir. Herhangi bir kokusu olmayan kostik, suda kolaylıkla çözünür ve sabun hissi uyandıran yumuşak ve kaygan bir çözeltiye dönüşür. Sıvı veya katı halde bulunur, katı hali payet ve boncuk şeklinde; sıvı hali ise sulu ve kaygan bir çözelti şeklinde olur. Nasıl olduğu bilinmemekle beraber kostik maddesi 1807 yılında Humphrey Day tarafından keşfedilmiştir. Çıplak elle dokunulduğunda kaşındırıcı bir etkisi olan kostik, doğal olarak meydana gelmez ancak üretimi çok kolaydır.
| Molar kütle (Molar mass) | 39.997 g/mol |
|---|---|
| formül (Formula) | NaOH |
| Yoğunluk (Density) | 2.13 g/cm³ |
| PH | 13 |
| IUPAC kimliği (IUPAC ID) | Sodium oxidanide, Sodium hydroxide |
| İçinde çözünür (Soluble in) | Su, Etanol, Metanol |
Kostik Nerelerde Kullanılır ?
Bildiğimiz sabunun hammaddelerinden biridir. Kostik ve yağ tepkimesinden gliserin ve sabun ortaya çıkmaktadır. Aynı zamanda lavabo açıcılar aslında bildiğimiz kostikten başka bir şey değildir. Laboratuarlarda asidik gazları yakalamak için kullanılan kostik endüstride birçok kimyasal maddenin yapımında ve petrol rafinerilerinde kullanılır. Suyla teması halinde 5 dakika içinde sıcaklığı 50 dereceye çıkarır ve yaklaşık olarak 15 dakika bu sıcaklığı korur. Kostik maddesinin kullanıldığı yerler konusunu detaylı olarak inceleyelim dilerseniz…
● Lavabo
Kanalizasyon ve arıtmalarda; boruları temizlemek, kötü kokuyu arındırmak ve asit kontrolü için kullanılmaktadır. Kostikle gider açma ülkemizde sıkça denenmekte olup tehlikeli bir iştir. Kostik asit bazlı bir malzemedir ve çok iyi bir dezenfektandır aynı zamanda. Su ile birleştiğinde ısı açığa çıkar ve yakıcıdır. Cilde, göze ve solunum yollarına ciddi zararlar verebilen kostik kullanırken mutlaka gözlük ve eldiven takılmalı, kokusu asla içe çekilmemelidir. Bazı kaynaklarda evde çeşitli amaçlarla kullanımı yazılmıştır ancak kostik tehlikeli ve kimyasal maddeler sınıfındadır ve özellikle ev ortamından uzak tutulması tavsiye edilmektedir. Su ile tepkimeye girmeye çok meyillidir. Su ile tepkimesinde alev ve ısı meydana gelebilmektedir.
● Tekstilde
En son üründe artıkları uzaklaştırmak ve beyazlatmak için kullanılmasının yanı sıra yapay ipek yapımında da kullanılır.
● Kağıt
Sektöründe; yapıştırıcı olarak, ısıyla yapılan matbaa baskılarında ve gazete kağıdında kullanılır. Kağıt ve kağıt hamurunun yapımındaki olmazsa olmazlardan biridir.
● Kimyasal
Madde üretiminde; sodyum aluminat, sodyum siyanür, silikat, polikarbonat, titan oksit ve zeolit üretiminde kullanılmaktadır.
● Deterjan
Sektöründe; sodyum hipo klorür, sabun, fırın ve boru temizleyici madde yapımında kullanılır.
● Gıda sektöründe
Yemeklik yağı arttırmada, meyve ve sebze kabuğunu kimyasal olarak soymada, zeytinin işlenmesinde zeytini yumuşatmak ve karartmak için, çikolata ve kakao işlemede, karamel ve meşrubat üretiminde ve dondurmaya kıvam verme işlemlerinde kullanılır. Ayrıca içecek ve süt sektöründe; yağ temizleme, su artma ve ekipman temizleme işlemlerinde kullanılmaktadır.
● İlaç sektöründe
Aspirin ve antiseptik üretiminde kullanılır.
● Madencilikte
Filtre ve madenlerdeki asit ünitesini temizlemekte kullanılır. Ayrıca petrol arama ve doğal gaz işlemesinde; rafineri ürünlerindeki asit kalıntılarını temizlemede, fenollerin çıkartılmasında, sondaj çamurundaki pH dengelenmesinde kullanılmaktadır. Kostik Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
1) Kostik, kaynar su ile birleştiğinde tepkimeye girip çözünür. Kostik sodası çözünmesi ile zehirli bir buhar yayacak ve etrafa sıçrayacaktır. Kostik çözeltisi son derece zararlı ve yakıcıdır. Bu nedenle kostik sodası kullanmak isteyen kişilerin eldiven, gözlük ve maske takması gerekir.
2) Kostik sodası su ile karıştırıldığında ortaya çıkan buhar burundan içeri çekilmemelidir.
3) Kostik kullanılırken deride açık hiçbir bölge kalmamalıdır.
4) Kostik sıvısı cilde temas ederse, tende yanıklar ve tahriş oluşacaktır. Kostik sıvısının ciltle teması halinde bütün kıyafetler çıkartılmalı ve kostik sodasının temas ettiği bölge 15 dakika boyunca akan suyun altında bekletilmelidir. Ayrıca giysilerin tamamı kaynar suda yıkanmalıdır.
5) Kostik sıvısının gözle temasında, gözde kalıcı hasar oluşabilir. Bu nedenle kostik sodası kullanılırken mutlaka gözlük takılmalıdır. Kostik sıvısının gözle teması halinde göz kapakları açık tutulup, en az 15 dakika boyunca soğuk su ile yıkanmalıdır.
6) Lavabo ve tuvalet gideri gibi küçük işlemler, kostik alınıp kişi tarafından yapılabilir. Ancak boru tesisatları gibi büyük giderlerin temizliğinde mutlaka profesyonel firmalara başvurulmalıdır. Profesyonel tesisat firmaları özel kostikler ve profesyonel cihazlar kullanılarak, hiçbir zarara neden olmadan giderleri tamamen açacaktır.
7) Kostik sodası fazla kullanılırsa gider borularını ve ek yerlerindeki contaları eritecektir. Bu nedenle kostik sodasının birden fazla kullanımında mutlaka bir tesisat firmasına danışılmalıdır.
Not: Ev ortamında kullanılması sağlık ve güvenlik açısından riskler taşımaktadır.
